Gluten is een mengsel van eiwitten dat van nature voorkomt in bepaalde granen zoals tarwe, rogge en gerst. Het wordt gebruikt in de voedselindustrie vanwege de eigenschappen om deegproducten zoals brood en pasta luchtig en stevig te maken. Het zorgt er namelijk voor dat het deeg goed rijst. Echter, voor mensen met de aandoening coeliakie is het eten van gluten schadelijk. Er wordt dan geadviseerd om een strikt glutenvrij dieet te volgen.
Waar zit gluten in?
Gluten zit in verschillende granen. Granen waar gluten in zit noemen we glutenbevattende granen. Dit zijn tarwe, rogge en gerst (gort). Ook spelt en khorosantarwe (ook bekend als kamut®) bevatten gluten. Haver is van nature glutenvrij, maar is vrijwel altijd besmet met gluten. Daarom wordt geadviseerd om alleen haver met de tekst ‘glutenvrij’ (wettelijk beschermd) of het officiële ‘Crossed Grain’ keurmerk te gebruiken.
Glutenvrije alternatieven
Voor mensen die een glutenvrij dieet volgen zijn er alternatieven voor de glutenbevattende granen. Er zijn verschillende glutenvrije granen beschikbaar, zoals gierst, teff, quinoa en boekweit. Ook zijn er glutenvrije varianten van producten uit het vak van brood, graanproducten en aardappelen. Het vervangen van producten uit dit vak is belangrijk, omdat ze vaak gluten bevatten. Onbewerkt(e) vis, peulvruchten, tofu, tempé, vlees, ei en ongezouten noten zijn van nature glutenvrij en kunnen gewoon gegeten worden. Daarnaast zijn oliën, vetten, water, thee en koffie glutenvrij.
Gezond eten met coeliakie
De Schijf van Vijf is ook bij een glutenvrij dieet de basis van een goede voeding. Veel gezonde producten zijn van nature glutenvrij en producten met gluten kun je vaak vervangen door glutenvrije varianten. Het is belangrijk om goed op de verpakkingen te kijken of er gluten in een product zitten. Bij vitaminesupplementen en medicijnen kan het voorkomen dat er gluten in zit. Check daarom altijd de verpakking als je vitamines slikt.
Glutenvrije broodsoorten en recepten
Glutenvrij brood bakken kan een uitdaging zijn, maar het is zeker mogelijk. Met de juiste ingrediënten en technieken kun je heerlijk glutenvrij brood maken dat net zo lekker is als gewoon brood. Het is belangrijk om te weten dat glutenvrij brood vaak droger is dan gewoon brood en sneller uitdroogt. Voeg dus wat extra vocht toe en bewaar het brood in een afgesloten zak of doos.
Recepten voor glutenvrij brood
Een van mijn favoriete recepten voor glutenvrij brood is gemaakt van een combinatie van rijstmeel, havermeel en tapiocameel, samen met psylliumvezels. Psylliumvezels zijn een belangrijk ingrediënt in glutenvrij brood omdat ze zorgen voor elasticiteit en voedzaamheid. Door de juiste verhoudingen van meelsoorten te gebruiken en de juiste hoeveelheid psylliumvezels toe te voegen, kun je een heerlijk en voedzaam glutenvrij brood maken.
Belang van psylliumvezels in glutenvrij brood
Psylliumvezels zijn voedzaam en hebben een hoog vezelgehalte. Ze zijn ook rijk aan slijmstoffen, die zorgen voor de elasticiteit in het brood. Dit is vooral belangrijk bij het maken van glutenvrij brood, omdat glutenvrij meel niet de elasticiteit heeft van tarwemeel. Psylliumvezels kunnen ook helpen bij een goede spijsvertering en het verlagen van cholesterol.
Tips voor het bakken van glutenvrij brood
- Gebruik meerdere meelsoorten voor een fijne textuur.
- Voeg extra vocht toe om droogheid te voorkomen.
- Gebruik psylliumvezels voor elasticiteit en voedzaamheid.
- Laat het deeg langer rijzen dan bij gewoon brood.
- Bak het brood iets langer op een lagere temperatuur om ervoor te zorgen dat het van binnen gaar is.
Andere glutenvrije broodrecepten van de auteur
Als je op zoek bent naar meer inspiratie, heb ik ook andere glutenvrije broodrecepten gedeeld. Probeer bijvoorbeeld eens mijn recept voor glutenvrije bananenbrood of mijn recept voor glutenvrije brioche. Er zijn zoveel mogelijkheden als het gaat om het maken van glutenvrij brood, dus experimenteer en ontdek wat voor jou het beste werkt.
Glutenvrije producten kopen: waar op letten
Ben je op zoek naar glutenvrije producten? Dan is het belangrijk om te weten waar je op moet letten. Glutenvrij boodschappen doen begint bij het kennen van de ingrediënten die gluten bevatten en die vermijden. Hieronder lees je enkele tips voor het kopen van glutenvrije producten.
Van nature glutenvrije producten
Producten die van nature geen gluten bevatten, zijn een veilige optie voor mensen met coeliakie of glutenintolerantie. Denk daarbij aan rijst, aardappelen, groenten en fruit, noten en zaden, peulvruchten, vis, vlees en gevogelte, eieren, melk, boter en olie. Het is goed om te weten dat deze producten meestal ook goedkoper zijn dan de bewerkte glutenvrije producten.
Graansoorten die gluten bevatten
Als je op zoek bent naar brood, koekjes, pasta’s of andere graanproducten, dan is het belangrijk om te weten welke graansoorten gluten bevatten. Tarwe, rogge, gerst, spelt, gerstemout (extract) en haver (tenzij specifiek glutenvrij) bevatten allemaal gluten. Check altijd de ingrediëntenlijst voordat je het koopt.
Glutenvrij schap
Veel supermarkten hebben tegenwoordig een glutenvrij schap waar alle glutenvrije producten bij elkaar staan. Hier vind je bijvoorbeeld glutenvrije bloem, koekjes en pasta’s. Deze producten zijn altijd voorzien van het glutenvrije icoontje.
Kan sporen van gluten bevatten
Als je een product koopt met de waarschuwing “kan sporen van gluten bevatten”, dan betekent dit dat het product zelf geen gluten bevat, maar wel in contact kan zijn gekomen met producten die wel gluten bevatten. Dit kan een risico zijn voor mensen met een ernstige glutenintolerantie. Het beste is om dit soort producten te vermijden.
Glutenvrij dieet: hoe begin ik en waar moet ik op letten
Een glutenvrij dieet is de oplossing voor mensen met de ziekte coeliakie, een auto-immuunziekte die het gevolg is van de intolerantie van het lichaam voor gluten. Inclusief een reeks granen zoals tarwe, gerst en rogge, bevatten tal van producten gluten. In dit artikel leggen we uit wat gluten zijn en geven we tips om over te schakelen naar een glutenvrij dieet.
Wat zijn gluten?
Gluten is een eiwit dat in verschillende granen voorkomt, waaronder tarwe, gerst en rogge. Als gevolg van de intolerantie van het lichaam voor gluten, wordt het immuunsysteem van mensen met coeliakie aangetast en ontstoken, wat resulteert in schade aan de dunne darm. Het is belangrijk om te weten welke granen gluten bevatten en welke niet, om zo een meltdowndiet te voorkomen.
?
Een glutenvrij dieet vraagt om het vermijden van voedingsmiddelen die gluten bevatten. Brood, pasta, koekjes, kruimelige desserts, bier, jus, sauzen, sojamelk, worst en sommige chips zijn slechts een paar voorbeelden van producten die gluten bevatten. Het is belangrijk om op te letten bij het eten van ingrediënten die mogelijk gluten bevatten, zoals moutextract, broodkruimels en maïszetmeel. Een lijst met ingrediënten die gluten bevatten, kan worden gevonden op het etiket van voedingsmiddelen.
Mag ik dan nooit meer brood of pasta?
Een glutenvrij dieet betekent niet dat je nooit meer brood of pasta kunt eten. Er zijn alternatieven beschikbaar, zoals brood, pasta en crackers gemaakt van rijst, maïs of aardappelmeel. Ook biedt de supermarkt diverse glutenvrije producten, zoals brood, crackers, pasta en zelfs pizza. Let op het glutenvrij logo op het product, dan weet je zeker dat het geschikt is voor een glutenvrij dieet.
De gluten in je huis
Mensen met coeliakie moeten hun keukenkastjes opruimen en producten identificeren die gluten bevatten. Gebruik aparte snijplanken, broodroosters en pannen voor glutenvrije gerechten om kruisbesmetting op te voorkomen. Verwijder ook eventuele inhoud zoals oud meel, broodkruimels en koekjes om kruisbesmetting te voorkomen. Als je hulp nodig hebt bij het identificeren van producten die gluten bevatten, raadpleeg dan een diëtist of een specialist.